Sport- en spelaccommodaties

Het doel is het beheren en ontwikkelen van binnensportaccommodaties
De gemeente exploiteert zeven zwembaden en zestien sporthallen. Er is een aantal grote onderhouds- en vernieuwingsprojecten uitgevoerd bij zwembad de Blinkerd, zwembad de Waterthor en in de sporthal en het zwembad van Overbosch. In 2016 is gestart met het stimuleren van energiezuinig gedrag bij medewerkers in zwembaden en sporthallen. Dit bovenop technische energiebesparende maatregelen. Dit proces is van start gegaan met een energie kennisquiz. Er zijn energiecoaches per accommodatie aangewezen en er is begonnen met kennisvergroting van deze coaches.

De bouw van Sportcampus Zuiderpark zit in de laatste fase. Samen met de Haagse Hogeschool en ROC Mondriaan wordt gewerkt aan een (top)sport- en onderwijscomplex. De Sportcampus krijgt een topsporthal, beachsporthal, turnhal en breedtesporthallen voor (top)sportwedstrijden en -evenementen. Ook komen er een dojo, een danszaal en vier grote gymzalen. De sporthallen en -zalen worden door de Haagse sportverenigingen en door de sportopleidingen van de onderwijsorganisaties gebruikt. Het naastgelegen sportpark is heringericht met onder andere een multifunctioneel veld voor hockey en tennis en een beachcourt. De Sportcampus opent in het voorjaar van 2017.

Sportverenigingen

Het doel is het stimuleren van sportdeelname, ondersteunen van verenigingen en bevorderen van topsport.

Maatschappelijk sterke sportverenigingen
Sportverenigingen zijn van grote waarde voor de stad. Enerzijds door met en voor de leden de sport te organiseren, anderzijds door het vervullen van een brede maatschappelijke functie. Sportverenigingen dragen daarbij niet alleen bij aan een actieve leefstijl, maar vormen ook een belangrijke ontmoetingsplek. Om sportverenigingen maximaal de gelegenheid te bieden deze functie te vervullen, bieden we hen de ruimte en mogelijkheden hun potentieel te benutten. Zonder daarbij andere sportaanbieders uit te sluiten. Verenigingsondersteuning is in de eerste plaats gericht op het behouden en versterken van de vitaliteit van de sportverenigingen. Het percentage vitale verenigingen is gedurende 2016 gestaag gestegen tot 55%. Dat is meer dan de verwachte 53%. Daarnaast vervult 38% van de Haagse sportverenigingen een brede maatschappelijke functie.

Sportdeelname
Samen met partners in de stad werkt de gemeente aan het stimuleren van een actieve leefstijl voor alle inwoners. Scholen, sportverenigingen, commerciële aanbieders, bedrijfsleven, zorg-, wijk- en bewonersorganisaties spelen hierbij een belangrijke rol.

In 2016 is de inzet vanuit de Brede Impuls Combinatiefuncties gecontinueerd met als doel Hagenaars in beweging te brengen en te stimuleren tot een actieve leefstijl. De professionele inzet van ruim 118 fte aan combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches zorgt voor een kwalitatieve impuls aan de, veelal op vrijwillige basis draaiende, sport- en cultuurinfrastructuur. Gezamenlijk organiseren en/of coördineren zij sport- en beweegactiviteiten voor alle leeftijden, van jong tot oud, met of zonder beperking. In samenwerking met de eerder genoemde partners is voor iedere doelgroep een aanpak op maat ontwikkeld.

Daarnaast heeft 2016 in het teken gestaan van een vernieuwde sportstimuleringsaanpak, waarbij bewustwording, inspiratie en eigen initiatief centraal stond. Onder het motto ‘Sport zit in iedereen’ is campagne gevoerd om mensen bewust te maken van het belang en de waarde van sport en hen te inspireren in beweging te komen. Ook zijn sportaanbieders gestimuleerd om met hun aanbod in te spelen op de veranderde sportbehoefte van inwoners.

De eerste editie van de Stadsspelen Den Haag is in juni succesvol afgesloten met een groot evenement in het Kyocera Stadion. Dit evenement was de afsluiting van 17 dagen vol sport, met 35 verschillende sporten, 10.000 deelnemers en ruim 100 samenwerkingspartners. Hieraan is ca. € 0,35 mln. besteed.

Ook is het Haags Sportinitiatief gelanceerd, waarbij iedere Hagenaar (op persoonlijke titel of namens een organisatie) een idee kon indienen om de mensen in beweging te brengen. In 2016 zijn er in totaal 68 aanvragen gedaan, waarvan er 39 zijn toegekend. Het budget bedroeg € 0,25 mln.

Uniek in 2016 was de Olympic Experience. Tijdens de Olympische Spelen in Rio de Janeiro is op het strand van Scheveningen een Olympisch Park neergezet waar de bezoekers zelf de vele sporten hebben kunnen beoefenen en de Olympische Spelen hebben kunnen beleven. Met 100.000 bezoekers van binnen én buiten Den Haag was dit evenement zeer goed bezocht en hebben velen van hen de kans gekregen om kennis te maken met nieuwe takken van sport. 12.500 Haagse kinderen hebben van de gemeente de kans gekregen om actief deel te nemen (gratis toegangskaartje en vervoer).

Topsport
Het jaar 2016 stond in het teken van het uitbouwen van de Haagse topsport. De succesvolle ondersteuning van de Nationale Topsport Centra Beachvolleybal en Zeilen in Den Haag en de samenwerking tussen de steden Den Haag, Rotterdam en Dordrecht op het gebied van talentontwikkeling heeft geleid tot de toekenning van een vijfde Centrum voor Topsport en Onderwijs in Nederland. Het CTO Metropool Den Haag Rotterdam vestigt zich op de Sportcampus Zuiderpark. Er zijn in 2016 2 Nationale Topsport Centra (NTC), 14 Regionale Training Centra (RTC), 12 topsportverenigingen en 224 Haagse topsporters en talenten met een NOC*NSF status actief ondersteund.

Topsportevenementen 2016
Begin 2016 is in Den Haag opnieuw de CPC loop georganiseerd, waaraan rond de 41.000 deelnemers deelnamen, vond in het Kyocera Stadion een wedstrijd van het Olympisch Kwalificatie Toernooi voor de Oranje Voetbaldames plaats, is de North Sea Regatta door 5.000 bezoekers bezocht en hebben 1.200 deelnemers met 200 boten deelgenomen. In de zomer vond voor de 24^e keer de ATP Challenger The Hague Open plaats en was The Hague Beach Stadium dé locatie voor nationale topsportevenementen in verschillende beachsporten. Tijdens de succesvolle Olympic Experience was de Europese basketbaltop aanwezig bij de FIBA 3x3 The Hague Challenger. In het Hofbad vonden in september de Europese Jeugdkampioenschappen Waterpolo voor dames onder 19 jaar plaats en het jaar werd afgesloten met het WK-dammen en het UCI Europees Kampioenschap Beachrace. Bij 8 van de door Den Haag ondersteunde topsportevenementen hebben side events plaatsgevonden voor Haagse kinderen, ouderen en/of mensen met een beperking.

Den Haag heeft in samenwerking met partners in 2016 de World Tour Beachvolleybal en World League Volleybal 2017, het WK Zeezeilen 2018, Volley 2018 en de Special Olympics Nationale Spelen (na initiële afwijzing voor 2018) in 2020 toegewezen gekregen.

Toelichting financieel resultaat Sportverenigingen              € 2,5 mln. V/I

In het coalitieakkoord is € 2,5 mln. opgenomen voor de realisatie van een Topsportaccommodatie.
Deze middelen zijn opgenomen in de begroting 2016. Vanaf medio 2014 is in overleg met de Haagse top-hockeyverenigingen gezocht naar samenwerkingsvormen in combinatie met de realisatie van een top-hockeyaccommodatie (zie RIS 295386). De planuitwerking heeft echter meer tijd gekost waardoor het plan niet meer in 2016 kon worden uitgevoerd. Het college stelt voor om hiervan € 1,5 mln. aan te wenden voor een High Performance hockeytrainingsveld en € 1 mln. voor Skateboardfaciliteiten op Olympisch Niveau. De raad is begin november 2016 hierover op de hoogte gesteld (RIS 295386). De werkzaamheden voor deze faciliteiten zijn dit jaar gestart en zullen dit jaar worden opgeleverd. Voorgaande zal in de programmabegroting 2018-2021 worden verwerkt.

In 2014 is er ten laste van het resultaat sport een voorziening gevormd van € 0,3 mln. in verband met het parkeren tijdens het WK Hockey 2014. In 2016 heeft de Rijksbelasting aangegeven dat het parkeren wordt gezien als een belaste prestatie van de gemeente. De naheffing van de BTW leidde tot een verschil van € 0,1 mln. dat ten laste van de sportbegroting is gekomen.

De onderstaande ontwikkelingen zijn per saldo neutraal:

• De reserve Olympisch Fonds dient bij het binnenhalen van grote (top)sportevenementen als buffer voor de  verwervingskosten en ongedekte top (zie RIS167217). De kosten van de evenementen worden zoveel mogelijk gedekt uit andere bronnen. De Olympic Experience zou aanvankelijk uit de reserve worden gedekt. Het evenement bleek in de uitwerking niet zozeer een topsportevenement, als wel een prachtig breedtesport evenement te worden, waar de bezoekers kennismaakten met meer dan 20 verschillende takken van sport. De kosten van de gemeente (€ 1,0 mln.) zijn incidenteel betaald uit de sportbegroting.
• In de sportbegroting is een incidenteel voordeel ontstaan van € 0,6 mln. uit de opgeheven reserve combifuncties en € 0,4 mln. uit het exploitatiebudget voor de Sportcampus vanwege de verlate oplevering.

Groene sportvelden en terreinen

Het doel is het beheren en ontwikkelen van buitensportaccommodaties.
In het najaar van 2016 is commotie ontstaan over het gebruik van gerecyclede gemalen autobanden (SBR) bij het instrooien van kunstgrasvelden. In december 2016 bleek uit onderzoek van het RIVM dat het risico voor de gezondheid praktisch verwaarloosbaar is en dat sporten op dit materiaal verantwoord is. In de gemeente Den Haag zijn sinds 2007 geen kunstgrasvelden meer aangelegd die ingestrooid zijn met de klassieke, zwarte SBR. Sinds begin 2016 heeft de gemeente gekozen voor voetbal- en rugbyvelden die volledig met kurk zijn ingestrooid. Er zijn drie velden in Den Haag die met een bijzondere vorm van SBR zijn ingestrooid. Het betreft twee velden met groene PU-coating (Kyocera-stadion en het veld uit het stadion dat is verhuisd naar sportpark Ockenburgh). Het hoofdveld van HBS Craeyenhout is ingestrooid met cryogeen: in gevriesdroogde toestand gemalen SBR. De SBR-ingestrooide velden die vóór 2007 zijn aangelegd, zijn inmiddels allen vervangen voor nieuwe kunstgrasvelden.

In het coalitieakkoord 2014-2018 zijn middelen uitgetrokken voor extra kunstgrasvelden. De geplande velden voor de jaren 2015 en 2016 zijn gerealiseerd (zie: RIS 288049, Aanleg kunstgrasvelden in 2016).
Op het sportcomplex aan de Leyweg zijn voor de Hockeyclub Wateringse Veld twee zandingestrooide hockeyvelden en een waterveld aangelegd. Aan de Noordweg zijn de vrijgekomen velden vervangen door een natuurgrasveld en een trainingsstrook voor SVH. Gelijktijdig is op het hoofdveld van SVH kunstgras aangelegd. Daarnaast zijn 5 voetbalvelden voorzien van nieuw kunstgras vanwege slijtage en zijn diverse werkzaamheden uit de Meerjaren Onderhouds Planning (MOP) uitgevoerd.

Voor het groot onderhoud van de gemeentelijke sportvoorzieningen wordt gebruik gemaakt van Meerjaren Onderhouds Planningen (MOP). Daarbij wordt het toekomstige onderhoud in beeld gebracht en voor meerdere jaren berekend. De pieken en dalen over de jaren worden geëgaliseerd met behulp van voorzieningen op de balans. Hieraan is € 10,3 mln. toegevoegd. In 2016 is gestart met het doorlichten van de MOP’s door een extern bureau. Hiertoe heeft een uitgebreid steekproefonderzoek plaatsgevonden bij vier referentieprojecten. De door de gemeente meerjarig geraamde onderhoudskosten zijn vergeleken met een door het bureau opgestelde raming aan de hand van een volledige inspectie en met behulp van de gestandaardiseerde elementenmethode.
Belangrijke conclusies zijn dat geen achterstallig onderhoud bij zwembaden, sporthallen en buitensportaccommodaties is geconstateerd en tevens geen aanleiding is om aan te nemen dat de MOP voorziening niet toereikend is noch dat deze overvloedig is. De geconstateerde verschillen tussen de gemeentelijke raming en de raming van de vier referentieprojecten zijn dusdanig gering dat op middellange termijn (5 jaar) geen ontoereikendheid zal optreden.
Om betere sturing mogelijk te maken en om te voldoen aan de eisen van de BBV wordt wel geadviseerd om duidelijker onderscheid te maken tussen investeringen, meerjarig onderhoud en jaarlijks regulier onderhoud. De verdere uitwerking van dit advies zal in 2017 zijn beslag krijgen.

De gemeentelijke sportparken, sporthallen en zwembaden worden momenteel vooral gebruikt voor de georganiseerde sport. Deze voorzieningen zijn veelal afgescheiden van de omgeving; vaak letterlijk door hoge hekken. Den Haag wil de wijkfunctie van de sportvoorzieningen vergroten. In 2016 zijn de sportparken aan de Alberdastraat, L. van Vuurdestraat, Janssoniusstraat en de Nijkerklaan voor de wijk opengesteld.

De ontwikkeling van de Reserves wordt toegelicht bij het product Sportverenigingen.

De stand van de Voorzieningen is in 2016 afgenomen met € 0,3 mln. Dit betreft vooral groot onderhoud en vervanging bij buitensportaccommodaties, dat met een meerjarig onderhoudsplan wordt gepland en uitgevoerd.

De afwijking ten opzichte van de planning betreft voor een groot gedeelte uitgaven waarvoor al wel opdrachten zijn verstrekt maar die in 2016 nog niet zijn uitgevoerd en afgewikkeld. Daarnaast is besloten om sommige projecten door te schuiven naar het volgende jaar:

• herstel van de wielerbaan Trias, tribune Laan van Poot, verhardingen SVV Scheveningen
• brandmeldinstallaties van de binnenaccommodaties, waterbehandelingssystemen De Blinkerd, voorgevel Ockenburgh, zonnecollectoren en plafonds Overbosch.

Een verdere toelichting staat in de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen.

De investeringen betreffen voornamelijk de Sportcampus Zuiderpark. Deze zijn in 2016 lager uitgevallen dan verwacht. Bij het product Sport- en spelaccommodaties en in de paragraaf Verschillenverklaring MIP wordt dit project toegelicht.