Inleiding
Verbonden partijen zijn geen doel op zich, maar dienen als ondersteuning voor het realiseren van gemeentelijke beleidsdoelen. Naast het realiseren van beleidsdoelen is het voor elk van de verbonden partijen van belang dat deze goed worden bestuurd en financieel gezond zijn, dat is de visie van de gemeente in relatie tot het realiseren van gemeentelijke doelstellingen met verbonden partijen. Voor een uitgebreidere beschrijving van de gemeentelijke visie op verbonden partijen verwijzen we naar het beleidskader verbonden partijen 2014-2018. De verbonden partijen van de gemeente zijn divers en de zeggenschap van de gemeente varieert van partij tot partij. Wat alle verbonden partijen gemeen hebben is dat ze op kleinere of grotere afstand van de gemeente staan. Daardoor ligt de eerste verantwoordelijkheid voor het dagelijks bestuur van de partij niet bij de gemeente zelf, maar bij een zelfstandig opererende directie of een bestuur. De eerste lijn van toezicht op die directie op dat bestuur ligt meestal in handen van een speciaal daartoe aangestelde Raad van Commissarissen of een Raad van Toezicht. Vaak is pas in derde instantie de gemeente als sturende en/of toezichthoudende partij betrokken.
In navolging van 2015 hebben raad en college veel aandacht besteed aan kaderstelling ten aanzien van verbonden partijen. Er zijn het afgelopen jaar stappen gezet in de verdere professionalisering van de kaderstelling en het beheer van verbonden partijen. In 2016 is de eerste jaarlijkse rapportage Verbonden Partijen gereed gekomen en aan de raad gerapporteerd. Een verdere afbouw van ambtenaren in toezichthoudende rollen is gerealiseerd in 2016.
Verder was 2016 een veel bewogen jaar op het gebied van verbonden partijen. Zo stond 2016 in het teken van de splitsing van Eneco in een netwerkbedrijf (Stedin) en een energiebedrijf (Eneco). Tevens kwam er een einde aan de aandeelhoudersrelatie van NS/Abellio in HTM Personenvervoer. Verder waren bij ADO Den Haag veel financiële en governanceperikelen, wat uiteindelijk zelfs leidde tot een enquêteverzoek bij de Ondernemingskamer tegen grootaandeelhouder UVS waar de gemeente Den Haag partij bij was. En is de Gemeenschappelijke Regeling Industrieschap Plaspoelpolder in overeenstemming gebracht met de gewijzigde Wet gemeenschappelijke regelingen en vastgesteld met ingangsdatum 1 januari 2017.
De paragraaf sluit af met een tabel “verbonden partijen”. Per verbonden partij is het nominaal belang, het aandelen percentage, het eigen vermogen, het vreemd vermogen, het (verwachte) resultaat over 2016 en het dividend wat de gemeente ontvangen heeft in 2016, toegelicht. De cijfers in de tabel zijn de meeste recente cijfers die voor publicatie geschikt zijn. Van welk moment de meest recente cijfers zijn, kan variëren van verbonden partij tot verbonden partij en is in de toelichting in de tabel aan het einde van deze paragraaf per verbonden partij opgenomen. De verschillen komen voort uit het feit dat (afspraken en regelgeving over) de frequentie, de mate van openbaarheid en de oplevermomenten van cijfermatige documenten verschillen per verbonden partij.