Samenvatting voortgang grootste projecten

In de vorige paragraaf is toegelicht hoe en waar verantwoording van projecten plaatsvindt in de programmarekening. Deze paragraaf biedt een samenvatting van de verantwoordingsinformatie voor de grootste projecten die de gemeente voert. Dit zijn:

  • door de raad aangewezen GRIP-projecten waarvan de nog te realiseren omzet groter is dan € 25 mln.; en
  • investeringsprojecten waar meer dan € 25 mln. gemeentelijk investeringsvolume resteert.

Dit leidt tot het volgende overzicht met tien projecten. Deze tien projecten bevatten meer dan tweederde van het nog te realiseren gemeentelijke investeringsvolume in het meerjaren-investeringsprogramma (MIP). En meer dan de helft van de verwachte omzet op gemeentelijke grondexploitaties en het gemeentelijke aandeel van verbonden partijen met grondexploitatie.

Voor sommige projecten wordt in de samenvatting het dashboard van de GRIP-rapportage gegeven. De stoplichten geven aan of de belangrijke wijzigingen op het project hebben plaatsgevonden.

  • Groen = geen wijziging of gerealiseerde wijziging binnen de plankaders.
  • Oranje = (nieuwe) aankondiging van een aanstaande wijziging die valt buiten de plankaders of opmerkingen over gerealiseerde wijziging welke vooraf was aangekondigd.
  • Rood = gerealiseerde wijziging buiten de plankaders welke niet van te voren was aangekondigd.

Investeringsprojecten
Infrastructuurproject Rotterdamsebaan[1]

Jaarrekening 2016

Halfjaar 2016

Jaarrekening 2015

Uitvoeringsbudget

€ 649 mln.

€ 641 mln.

€ 641 mln.

Planrealisatie

32%

24%

13%

Risicoprofiel

Laag[2]

Laag

Laag

Maatschappelijke effecten

l Groen

l Groen

l Groen

Inhoudelijke kaders

l Groen

l Groen

l Groen

Risico’s en bandbreedte investering

l Groen

l Groen

l Groen

Proces en informatie

l Groen

l Groen

l Groen

Voortgang en planning

l Groen

l Groen

l Groen

  • De uitvoeringswerkzaamheden zijn in de diverse deelgebieden in volle gang en liggen op schema.

In 2016 is gewerkt aan beide tunneltoeritten (inclusief de start- en ontvangstschacht voor de tunnelboormachine), de verplaatsing van de rijbanen van de Laan van Hoornwijck en de verdiepte bak tussen de Vlietzone en knooppunt Ypenburg. Ook het baanlichaam voor de nieuwe ligging van afrit 9 A4 is aangebracht. In de Binckhorst is de Binckhorstlaan tijdelijk omgelegd t.b.v. het bouwterrein. Ook wordt de Mercuriusweg (tussen Binckhorstlaan en Neherkade) heringericht.

  • Het uitvoeringsbudget is toegenomen met ca. € 8 mln. door toevoeging van indexatie van budgetten zoals ontvangen van de financierende partijen van het project Rotterdamsebaan en het meenemen van extra werkzaamheden (incl. budget) aan de Laan van Delfvliet/toerit 9 van de A4.
  • De aannemerscombinatie Rotterdamsebaan (CRB) heeft de planning opnieuw beschouwd met als doel om het boorproces in zijn geheel in 2018 plaats te laten vinden, Deze versnelling zorgt voor meer ruimte voor de inbouw van alle tunnelinstallaties en de testfase voorafgaande aan de openingstelling van de Rotterdamsebaan. Om deze te halen dient op sommige uitvoeringsonderdelen versneld te worden; de startschacht in de Vlietzone en de ontvangstschacht in de Binckhorst. Deze wijzigingen hebben geen consequenties voor de uiteindelijk openstellingsdatum van de Rotterdamsebaan voor het verkeer. Het project zal medio 2020 zijn afgerond.

Investeringen onderwijshuisvesting en kinderopvang

  • In 2016 zijn vijf nieuwe schoolgebouwen opgeleverd, te weten: Maris Kijkduin aan de Landréstraat, de Ds. W.E. den Hertogschool aan de Luxemburgstraat, de Dr. J.A. Gerth van Wijkschool aan de Withuysstraat, de Cor Emous VSO-afdeling en de Piramide VSO-afdeling aan de Steenwijklaan.
  • In 2016 is voor acht scholen gestart met uitbreiding of vervangende nieuwbouw: De Witte Vogel en de Piramide (SO-afdeling) aan de Melis Stokelaan, de BBS+Morgenstond met Krullevaar en Haagse Beek aan de Bentelostraat, de M.M. Boldinghschool met de Populier MAVO aan het Verhulstplein, De Vliegerschool aan de Frits Diepenlaan en Het Volle Leven aan de Rijslag.
  • De uitgaven voor de investeringen in uitbreidings- en nieuwbouwprojecten in 2016 bedroegen ruim € 30 mln. Dat is € 7,8 mln. lager dan begroot. De volgende projecten zijn onder andere vertraagd: Segbroek College, College Edith Stein, Christelijk College de Populier en Primaryschool Kijkduin. De investeringsbudgetten voor deze projecten worden naar verwachting in de komende jaren uitgegeven.

Gebiedsontwikkeling (projecten met investerings- en grondexploitatiecomponent)

Spuikwartier
Spuikwartier, gebouwontwikkeling (investeringsproject)

Jaarrekening 2016

Halfjaar 2016

Jaarrekening 2015

Prognose

€ 177 mln.

€ 177 mln.

€ 177 mln.

Planrealisatie

9%

4%

2%

Risiscoreserve gebiedsontwikkeling

€ 3,7 mln.

€ 3,7 mln.

€ 7,1 mln.

Maatschappelijke effecten

l Groen

l Groen

l Groen

Inhoudelijke kaders

l Groen

l Oranje

l Oranje

Planning en voortgang

l Oranje

l Groen

l Groen

Investeringen

l Groen

l Groen

l Groen

Risico’s en bandbreedte investering

l Groen

l Groen

l Groen

Proces en informatie

l Oranje

l Oranje

l Oranje

  • In 2015 is de opdracht voor ontwerp, bouwen en onderhouden (DBM) van het Onderwijs en Cultuur Complex (OCC) gegund. Het winnende consortium heeft een gebiedsvisie ontwikkeld met woningen, horeca, een fietsenkelder voor 1.500 fietsen, een hotel, winkels en een Onderwijs- en Cultuur Complex voor de gezamenlijke huisvesting van het Nederlands Danstheater, Residentie Orkest, Stichting Dans- en Muziekcentrum Den Haag en het Koninklijk Conservatorium.
  • Bij de herziening van de grondexploitatie Spuikwartier in maart 2016 (RIS 292663) is € 2,8 mln. gereserveerd voor het risicoprofiel van de grondexploitatie waardoor deze risicoreserve voor de gebiedsontwikkeling is gedaald van € 7,1 tot € 4,3 mln.. Voor de grondexploitatie is hiermee extra weerstandsvermogen beschikbaar, passend bij het risicoprofiel van de herziene grondexploitatie.
  • Eind 2016 bracht de Welstand een positief advies uit over het aangepaste en uitgewerkte ontwerp. Vervolgens is de omgevingsvergunning verleend in december 2016.
  • De bouw van het OCC is medio 2017 voorzien en de oplevering in 2020. Dat is een jaar later dan beoogd. Omdat de bouw later start, is in 2016 minder geïnvesteerd dan geraamd. Hierdoor is er een onderbesteding van € 27 mln. op het programma Cultuur, Bibliotheek en Monumentenzorg. Eind 2016 is de gemeenteraad over deze ontwikkeling geïnformeerd (RIS 296032).
  • Het oranje stoplicht voor het onderdeel proces en informatie is omdat de gemeenteraad extra geïnformeerd wordt over de ontwikkeling van het Spuikwartier. Naast de GRIP-rapportage worden vanaf 2017 ook kwartaalrapportages opgesteld.

Spuikwartier, grondexploitatie

Jaarrekening 2016

Halfjaar 2016

Jaarrekening 2015

Totaal omzet (kosten en opbrengsten

€ 118 mln.

€ 118 mln.

€ 78 mln.

Planrealisatie

27%

22%

29%

Plansaldo (op eindwaarde)

€ 1,1 mln. POS

€ 2,3 mln. POS

€ 1,0 mln. POS

Risicoprofiel

€ 8,3 mln. NEG

€ 8,5 mln. NEG

€ 7,2 mln. NEG

Maatschappelijke effecten

l Groen

l Groen

l Groen

Inhoudelijke kaders

l Groen

l Groen

l Oranje

Saldo

l Groen

l Groen

l Groen

Risico’s en bandbreedte saldo

l Groen

l Groen

l Groen

Proces en informatie

l Groen

l Groen

l Oranje

Voortgang en planning

l Groen

l Oranje

l Oranje

  • In maart 2016 zijn het projectdocument en de grondexploitatie Spuikwartier herzien. Hiermee is zekerheid verkregen over de realisatie van een hoge kwaliteit van de buitenruimte. Tevens is het bouwprogramma van de gebiedsontwikkeling nader gedefinieerd. Hierbij is ruimte gevonden voor de realisatie van 88 sociale huurwoningen. Hiervoor zijn additioneel middelen vrijgemaakt die waren gereserveerd in het coalitieakkoord voor de realisatie van voldoende betaalbare woningen.
  • Het zwaartepunt van de activiteiten die in de tweede helft van 2016 zijn gerealiseerd betreffen de renovatie van de eerste fase van de Turfmarktgarage en de sloopactiviteiten. De sloop van de voormalige Justitietoren en laagbouw BZK zijn in 2016 afgerond. De sloopwerkzaamheden waren, door het aantreffen van asbest in de kern van de hoogbouw, beperkt vertraagd.
  • Als gevolg van de aangepaste fasering van het project (zie investeringsproject) heeft de uitgifte van grond voor het OCC niet in 2016 plaatsgevonden, maar zal deze in 2017 plaatsvinden. De uitgifte van de Spui Centre garage is logischerwijs ook verschoven naar het nieuwe opleveringsjaar van het OCC gebouw
  • Het saldo van de grondexploitatie is het tweede halfjaar van 2016 wat verslechterd. Dit is met name veroorzaakt door asbest dat is aangetroffen in de betonnen kern van de JuBi-toren en de vertraging. Hiernaast zijn kosten bespaard, bijvoorbeeld op de verbouwing van de Turfmarktgarage.
  • Het risicoprofiel is de tweede helft van 2016 verbeterd met € 0,2 mln. Dit verschil is opgebouwd uit € 0,8 mln. ingeboekte en vervallen risico’s, een verschuiving van € 0,4 mln. naar het investeringsproject detailhandel/horeca (zie hieronder). Hier staat tegenover dat het positieve saldo met € 1,0 mln. (op netto contante waarde) is gewijzigd. Dit dempt de verbetering van het risicoprofiel tot een verbetering van € 0,2 mln.

Spuikwartier, ontwikkeling horeca en detailhandel in het OCC (investeringsproject)

Jaarrekening 2016

Halfjaar 2016

Jaarrekening 2015

Omzet investering

€ 7,7 mln.

n.v.t.

Planrealisatie

0%

Risicovoorziening

€ 0,4 mln.

Maatschappelijke effecten

l Groen

Inhoudelijke kaders

l Groen

Planning en voortgang

l Oranje

Investeringen

l Groen

Risico’s en bandbreedte investering

l Groen

Proces en informatie

l Oranje

  • De bouwexploitatie van het commerciële vastgoed in het OCC (1.250 m2 bvo horeca/detailhandel) is in 2016 uit de grondexploitatie gelicht en wordt nu als afzonderlijk investeringsproject verantwoord. Dit is een gevolg van de aangepaste verslaggevingsregels BBV. Het bijbehorende gebundeld raadsvoorstel BBV-vernieuwing is verwerkt (RIS295701) In de grondexploitaties de residuele grondwaarde opgenomen wat ongeveer gelijk is aan het saldo van de vastgoedexploitatie. Het financiële effect van deze aanpassing is voor deze grondexploitatie beperkt. Gemeentebreed hebben deze aanpassingen ook een budgetneutraal financieel effect.
  • Zoals eerder toegelicht zal de gronduitgifte voor het OCC (inclusief het commerciële vastgoed) in 2017 plaatsvinden, dit verklaart het oranje stoplicht op planning en voortgang. Het oranje stoplicht voor het onderdeel proces en informatie is omdat de gemeenteraad extra geïnformeerd wordt over de ontwikkeling van het Spuikwartier. Naast de GRIP-rapportage worden vanaf 2017 ook kwartaalrapportages opgesteld.

Sportcampus Zuiderpark

Sportcampus, gebouwontwikkeling (investeringsproject)

Jaarrekening 2016

Halfjaar 2016

Jaarrekening 2015

Investering

€ 46 mln.

€ 46 mln.

€ 50 mln.

Planrealisatie

85%

48%

29%

Risicoprofiel

< € 1 mln.

< € 1 mln.

< € 1 mln.

Maatschappelijke effecten

l Groen

l Groen

l Groen

Inhoudelijke kaders

l Groen

l Groen

l Groen

Investeringen

l Groen

l Groen

l Groen

Risico’s

l Groen

l Groen

l Groen

Proces en informatie

l Groen

l Groen

l Groen

Voortgang en planning

l Groen

l Oranje

l Oranje

  • De aannemer werkt aan de afbouw van de sportcampus. De gevelbeplating is aangebracht, waarmee de uiterlijke verschijningsvorm van de accommodatie duidelijk zichtbaar en herkenbaar is geworden. Aan de binnenzijde zijn de plafonds grotendeels aangebracht, de gietvloeren in de algemene ruimtes van het gebouw zijn gegoten en met de aanleg van de sportvloeren in de topsporthal en de breedtesporthal is gestart. Tevens zijn de installaties van het gebouw grotendeels geplaatst en zijn de sporttechnische installaties bijna gereed. Het zand voor de beachhal is aangebracht en de betonnen tribune-elementen in de topsporthal zijn geplaatst.
  • Afgelopen jaar werd duidelijk dat een bouwkundige oplevering van de Sportcampus Zuiderpark in 2016 niet haalbaar was. De oplevering staat gepland in het voorjaar van 2017. Het gebouw zal in zijn geheel gelijktijdig worden opgeleverd aan de gemeente, Haagse Hogeschool en de ROC Mondriaan.

Sportcampus, grondexploitatie

Jaarrekening 2016

Halfjaar 2016

Jaarrekening 2015

Totaal omzet (kosten en opbrengsten

€ 21 mln.

€ 21 mln.

€ 21 mln.

Planrealisatie

83%

71%

60%

Plansaldo (op eindwaarde)

€ 5,9mln. NEG

€ 6 mln. NEG

€ 6 mln. NEG

Risicoprofiel

€ 0,9 mln. NEG

€ 1,0 mln. NEG

€ 1,2 mln. NEG

Maatschappelijke effecten

l Groen

l Groen

l Groen

Inhoudelijke kaders

l Groen

l Groen

l Groen

Saldo

l Groen

l Groen

l Oranje

Risico’s

l Groen

l Groen

l Groen

Proces en informatie

l Groen

l Groen

l Groen

Planning

l Groen

l Groen

l Groen

  • In 2016 is begonnen met de herinrichting van de openbare ruimte. De herinrichting van de openbare ruimte bestaat globaal uit drie onderdelen waaronder de aanpassingen aan het terrein en het spoortracé van Stoomgroep West. Deze aanpassingen zijn uitgevoerd en opgeleverd in het eerste kwartaal 2016. De overige twee onderdelen zijn de herinrichting van het openbare gebied tussen de atletiekbaan en de Melis Stokelaan waaronder de aanleg van de parkeerterreinen (fase 1) en de herinrichting van het gebied rond de Sportcampus (fase 2).
  • Het overgrote deel van deze werkzaamheden van fase 1 is in september 2016 afgerond en de parkeerterreinen zijn voor gebruik opengesteld. In het najaar is gestart met het (terug) planten van de bomen en de groenvoorzieningen zoals de hagen. In oktober 2016 is gestart met fase 2: de aanleg van de vlonder en brug over het water naar de sportvelden. Eind januari 2017 starten de overige werkzaamheden zoals de aanleg van de ringweg en de paden rond de Sportcampus. Aansluitend worden de bomen en overige groenvoorzieningen aangeplant.
  • Doordat de oplevering van het gebouw in het eerste kwartaal van 2017 wordt voorzien, loopt de uitvoering van de civiele werkzaamheden door tot in 2017. De uitvoering is afhankelijk van de voortgang van het gebouw, het beschikbaar komen van het bouwterrein en weersomstandigheden.

Den Haag Nieuw Centraal
Den Haag Nieuw Centraal, grondexploitatie

Jaarrekening 2016

Halfjaar 2016

Jaarrekening 2015

Totaal omzet (kosten en opbrengsten)

€ 251 mln.

€ 304 mln.

€ 304 mln.

Planrealisatie

89%

74%

73%

Plansaldo (op eindwaarde)

€ 3,8 mln. NEG

€ 23,3 mln. NEG

€ 26 mln. NEG

Risicoprofiel

€ 2,2 mln. NEG

€ 2,5 mln. NEG

€ 2,5 mln. NEG

Maatschappelijke effecten

l Groen

l Groen

l Groen

Inhoudelijke kaders

l Groen

l Groen

l Groen

Saldo

l Oranje

l Groen

l Groen

Risico’s en bandbreedte saldo

l Oranje

l Groen

l Groen

Proces en informatie

l Oranje

l Groen

l Groen

Voortgang en planning

l Oranje

l Groen

l Groen

- De totale omzet is afgenomen met € 53 mln. en het saldo van de grondexploitatie is bijna € 18 mln. op Netto Contante Waarde verbeterd. Dit is vooral het gevolg van gewijzigde verslagleggingsregels BBV (RIS 295701;15 december 2016), waardoor de ondergrondse fietsenstalling aan het Koningin Julianaplein en de verbouwing van het busplatform in 2016 uit de grondexploitatie zijn gelicht. Op gemeentebreed niveau betreft het een verplaatsing van middelen en is geen sprake van een verbetering. De project- en marktrisico’s zijn met € 0,3 mln. verbeterd, o.a. als gevolg van een gewonnen rechtszaak tegen de aannemer van de integrale leidingentunnel.

  • In oktober 2016 is gestart met de voorbereidingen van de bouw van de fietsenstalling. Oplevering vindt plaats begin 2018. Aansluitend daarop zal begonnen worden met de bebouwing bovengronds óp de stalling. In het kader van de stadsentrees zal het Koningin Julianaplein na realisering van de stalling en de bebouwing opnieuw worden ingericht, waarbij met name de relatie tussen het plein de Koekamp, de binnenstad en het Malieveld van belang is.
  • Naar verwachting wordt in 2017 de grondexploitatie opnieuw herzien. De wijziging van de grondopbrengst voor het Koningin Julianaplein ligt hier voornamelijk aan ten grondslag.

Fietsenkelder, gebouwontwikkeling (investeringsproject)

Jaarrekening 2016

Halfjaar 2016

Jaarrekening 2015

Investering

€ 54,6 mln.

NVT

Planrealisatie

12%

Risicoprofiel

Ntb.

Maatschappelijke effecten

l Groen

Inhoudelijke kaders

l Groen

Investeringen

l Groen

Risico’s

l Groen

Proces en informatie

l Groen

Voortgang en planning

l Oranje

  • Voorheen maakte de Fietsenkelder integraal onderdeel uit van de grondexploitatie Den Haag Nieuw Centraal. Door de gewijzigde BBV-regelgeving zijn de Fietsenkelder en de daarbij horende elementen uit de grondexploitatie gelicht. Dit is bekrachtigd middels een raadsbesluit in december 2016 (RIS295701).
  • In de eerste helft van 2016 hebben zowel de tender voor de bovenbouw als de aanbesteding van de Fietsenstalling plaatsgevonden. Als gevolg van de gunning van de fietsenstalling in juli is de aannemer in oktober gestart met de voorbereidende werkzaamheden op het plein.
  • De planning inzake de realisatie van de Fietsenstalling is verschoven van de zomer 2017 naar het voorjaar 2018. Tegenslagen in de voorbereiding (kabels en leidingen en risico van oude explosieven) en een complexe bouwopgave liggen hieraan ten grondslag. In 2016 is de geraamde investering van € 11 mln. niet gerealiseerd. Door de latere oplevering van de stalling schuift ook de start van de ontwikkelaar met de bouw van woontorens op het Koningin-Julianaplein op. Verwachte oplevering van de bovenbouw is begin 2020.

Grondexploitaties
Grondexploitatie Scheveningen Haven

Jaarrekening 2016

Halfjaar 2016

Jaarrekening 2015

Totaal omzet (kosten en opbrengsten)

€ 103 mln.

€ 107 mln.

€ 145 mln.

Planrealisatie

38%

34%

17%

Plansaldo (op eindwaarde)

€ 26,1 mln. NEG

€ 38,5 mln. NEG

€ 31 mln. NEG

Risicoprofiel

€ 4,5 mln. NEG

€ 4,4 mln. NEG

€ 4,2 mln. NEG

Maatschappelijke effecten

l Groen

l Oranje

l Groen

Inhoudelijke kaders

l Groen

l Oranje

l Oranje

Saldo

l Groen

l Oranje

l Groen

Risico’s en bandbreedte saldo

l Groen

l Oranje

l Groen

Proces en informatie

l Groen

l Oranje

l Groen

Voortgang en planning

l Groen

l Oranje

l Groen

  • Op 6 september 2016 is de herziening Scheveningen Haven 2016 vastgesteld door het college. In deze herziening zijn onder andere de afspraken opgenomen conform de gebiedsontwikkelings-overeenkomst voor het noordelijk havenhoofd (blokken N1 t/m N8) die met VWV en het Viscluster zal worden gesloten. Daarnaast zijn de afspraken met MRP (voorheen ASR) opgenomen voor de realisatie van de blokken 3, 4A, 4B en 4D.

Het vernieuwde projectdocument en de grondexploitatie richten zich nu vooral op maritieme economie, zoals verwoord in de nota “Scheveningen-Haven is en blijft haven”. Het Beeldkwaliteitsplan Scheveningen Haven- Noordelijk Havenhoofd dat hierbij hoort is ook vastgesteld. In april startte de bouw van het Topzeilcentrum Scheveningen aan de Hellingweg. Daar krijgt onder andere het Koninklijk Nederlands Watersport Verbond een thuisbasis. In de GRIP-rapportage bij het halfjaarbericht is dit nader toegelicht.

  • De gebiedsontwikkelingsovereenkomst is niet in 2016 getekend, maar de ondertekening heeft plaatsgevonden op 17 februari 2017. De uitgiftes van de blokken 6, 4c en 7 en 8 zijn gerealiseerd en de bouw is gestart. Eind 2016 is conform verwachting een overeenkomst gesloten met Stebru, de door Bouwfonds IM geselecteerde ontwikkelaar voor blok 5. In 2017 wordt blok 5 uitgegeven indien de huurbeëindiging en huurontbinding van een aantal percelen is afgerond. In 2018 zal blok 4A worden uitgegeven.
  • Het plansaldo van de grondexploitatie is verbeterd in de tweede helft van 2016. Het grootste deel van het voordelig verschil is het gevolg van de ontrafeling van de grondexploitaties in verband met nieuwe BBV voorschriften. Concreet gaat het hierbij om de bijdrage aan de oeververbinding inclusief de pilot met de watertaxi en de bijdrage UFA. Gemeentebreed hebben deze aanpassingen een budgetneutraal financieel effect. Ook is er sprake van een klein nadelig verschil door extra plankosten. Deze zijn nodig voor het aanpassen van de overeenkomst met MRP, overleg met Hoogheemraadschap Delfland over de effluentleiding in de Houtrustweg en het overleg met betrekking tot de gebiedsontwikkelingsovereenkomst voor het Noordelijk Havenhoofd.

Grondexploitaties A12-zone

Jaarrekening 2016

Halfjaar 2016

Jaarrekening 2015

Totaal omzet (kosten en opbrengsten)

€ 122 mln.

€ 213 mln.

€ 208 mln.

Planrealisatie

76%

86%

87%

Plansaldo (op eindwaarde)

€ 6,7 mln. NEG

€ 9,0 mln. NEG

€ 12 mln. NEG

Risicoprofiel

€ 2,2 mln. NEG

€ 2,2 mln. NEG

€ 2,6 mln. NEG

Maatschappelijke effecten

l Groen

l Groen

l Groen

Inhoudelijke kaders

l Groen

l Groen

l Groen

Saldo

l Groen

l Groen

l Groen

Risico’s en bandbreedte saldo

l Groen

l Groen

l Groen

Proces en informatie

l Groen

l Groen

l Groen

Voortgang en planning

l Groen

l Groen

l Groen

  • In de eerste helft van 2016 is de projectdocumentherziening deelplan 20 vastgesteld, met daarin 233 woningen, waarvan 100 grondgebonden en 48 gestapeld in kleinschalig opdrachtgeverschap, 70 sociale huur appartementen en 15 woningen die tijdelijk gebruikt worden voor de huisvesting van statushouders.
  • Voor deelplan 20 is in 2016 gewerkt aan het onderzoek en afstemming om te komen tot een afwijkingsbesluit (stap-3 besluit). Deze is door de raad vastgesteld. Hierdoor is een hogere geluidswaarde voor snelwegverkeer toegestaan in combinatie met een pakket aan compenserende maatregelen. Hiernaast is gewerkt aan de herziening van het bestemmingsplan en uitwerking van alle kavelpaspoorten en ontwerp openbare ruimte en is gestart met bouwrijp maken.

Voor deelplan 26 zijn in 2016, naast plankosten voor de planontwikkeling van de multiplex-bioscoop, de meeste kosten gemaakt voor de werkzaamheden en adviseringskosten voor het bouwrijp maken en het ontwerp van de openbare ruimte voor de bioscoopontwikkeling. De kosten voor deelplan 24 hielden verband met de laatste gronduitgifte.

  • De totale omzet (kosten en opbrengsten) is gedaald met ruim € 91 mln. Dit is vooral het gevolg van de afsluitingen van de Hoofdplanstructuur (ca.€  80 mln.) en Deelplan 24 (ca. € 11 mln.). Afsluiting van deze deelplannen vindt plaats via de besluitvorming van deze programmarekening 2016. Zie ook de paragraaf grondbeleid.

Grondexploitatie Laakhaven West

Jaarrekening 2016

Herziening 2016

Jaarrekening 2015

Totaal omzet (kosten en opbrengsten)

€ 85 mln.

€ 85 mln.

€ 85 mln.

Planrealisatie

78%

75%

75%

Plansaldo (op eindwaarde)

€ 39,5 mln. NEG

€ 48,1 mln. NEG

€ 51 mln. NEG

Risicoprofiel

€ 1,2 mln. NEG

€ 1,4 mln. NEG

€ 1,9 mln. NEG

Maatschappelijke effecten

l Groen

l Groen

l Groen

Inhoudelijke kaders

l Groen

l Oranje

l Oranje

Saldo

l Groen

l Oranje

l Oranje

Risico’s en bandbreedte saldo

l Groen

l Oranje

l Oranje

Proces en informatie

l Groen

l Oranje

l Oranje

Voortgang en planning

l Groen

l Groen

l Oranje

  • De grondexploitatie en het projectdocument zijn met het collegebesluit van 30 augustus 2016 integraal herzien. In de herziening is het behoud van Maakhaven meegenomen. Het saldo is hierdoor ruim € 3 mln. voordeliger geworden. Dit heeft vooral te maken met de inrichtingskosten openbare ruimte die aanmerkelijk lager uitvallen. Sinds deze herziening is het plansaldo op NCW ook aanzienlijk verbeterd door de neerwaartse rentebijstelling van 4% naar 1,3%.
  • Laakhaven-West raakt in een snel tempo bewoond. In 2016 zijn 633 woningen opgeleverd, waarvan 499 1-kamerwoningen. Verder startte in 2016 op 4 locaties de bouw van nog eens 269 woningen, waarvan 92 sociale huur. In de Spoorzone is een complex met bedrijfshallen opgeleverd. Ook komen er drie Hindoeïstische mandirs. De eerste van de drie tempels is inmiddels in gebruik genomen en de bouw van de derde en laatste tempel is begonnen.
  • Het inrichten van de openbare ruimte is gestart met de Waldorpstraat maar zal pas afgerond kunnen worden wanneer de verschillende ontwikkelingen in de spoorzone opgeleverd zijn. Nu volgen de overige straten waarbij de 1e van der Kunstraat zal als eerstvolgende straat medio 2017 wordt heringericht.
  • De verwachting was om in 2016 een zestal gronden uit te geven, waarvan er vijf zijn doorgeschoven naar 2017 omdat er nog geen wabovergunning was aangevraagd/afgegeven. Daarnaast wordt het grootste deel van de openbare ruimte nog heringericht. Dit speelt zich af na oplevering van de bebouwing vanaf begin 2017 tot en met eind 2019.

Grondexploitatie Leyweg-Escamplaan (Haga)

Jaarrekening 2016

Halfjaar 2016

Jaarrekening 2015

Totaal omzet (kosten en opbrengsten)

€ 60 mln.

€ 59 mln.

€ 79 mln.

Planrealisatie

24%

17%

75%

Plansaldo (op eindwaarde)

€ 4,9 mln. NEG

€ 5,0 mln. NEG

€ 1,1 mln. NEG

Risicoprofiel

€ 2,4 mln. NEG

€ 2,1 mln. NEG

€ 1,9 mln. NEG

Maatschappelijke effecten

l Groen

l Oranje

l Groen

Inhoudelijke kaders

l Groen

l Oranje

l Groen

Saldo

l Groen

l Oranje

l Oranje

Risico’s en bandbreedte saldo

l Oranje

l Oranje

l Groen

Proces en informatie

l Groen

l Oranje

l Groen

Voortgang en planning

l Groen

l Oranje

l Groen

  • Vanaf oktober 2015 is onderhandeld tussen de gemeente, Heijmans en Patrizia Netherlands BV om te komen tot een sluitende business case, waarin de uitgangspunten van het bestemmingsplan Florence Nightingalepark als kader zijn gehanteerd. Dit heeft geleid tot een programma met 620 woningen (een mix van appartementen en grondgebonden woningen, 30% sociale sector), een parkeergarage en 2000 m2 commerciële ruimte.
  • In juni 2016 heeft het College van B&W ingestemd met het herziene projectdocument, de grondexploitatie en de raamovereenkomst met Heijmans en Patrizia Netherlands BV (RIS294393), waarna de raamovereenkomst door de betrokken partijen is ondertekend. De Raad heeft in  december (RIS295701) deze grondexploitatie bekrachtigd. In deze vastgestelde grondexploitatie is gekozen voor een integrale ontwikkeling van alle deelgebieden, een openbaar toegankelijke, verdiepte parkeergarage en versnelling van de realisatietermijn ten opzichte van een gefaseerde aanpak zoals opgenomen in de Nota van Uitganspunten.
  • Om de gronden bouwrijp te kunnen leveren aan de ontwikkelaar zijn gronden verworven, is in 2016 onder- en bovengronds gesloopt (zusterhuis, oogziekenhuis), is er gesaneerd en zijn er plankosten gemaakt.
  • Op 15 november 2016 heeft het college ingestemd met het vrijgeven voor inspraak van een verkeersdocument en een “ontwikkelingskader”. Eind januari 2017 zal het ontwikkelingskader als invulling van de Welstandsnota voor de nieuwe ontwikkelingen in dit gebied aan de Raad worden aangeboden ter vaststelling, waarna de, in november en december aangevraagde, omgevingsvergunningen kunnen worden verleend.

Verbonden partijen

GEM Vroondaal (grondexploitatie)

Jaarrekening 2016[3]

Halfjaar 2016

Jaarrekening 2015

Totaal omzet (kosten en opbrengsten)

€ 686 mln.

€ 686 mln.

€ 687 mln.

Planrealisatie

44%

44%

40%

Plansaldo (op eindwaarde)

€ 0,7 mln. POS

€ 0,7 mln. POS

€ 1 mln. POS

Risicoprofiel

Niet gewijzigd

Niet gewijzigd

Niet gewijzigd

Maatschappelijke effecten

l Groen

l Groen

l Groen

Inhoudelijke kaders

l Groen

l Groen

l Groen

Saldo

l Groen

l Groen

l Groen

Risico’s en bandbreedte saldo

l Groen

l Groen

l Groen

Proces en informatie

l Groen

l Groen

l Groen

Voortgang en planning

l Groen

l Groen

l Groen

  • De gemeente Den Haag participeert voor 50% in deze grondexploitatie. Het is een samenwerking met BPD Ontwikkeling B.V. (voorheen: Bouwfonds Ontwikkeling) en Synchroon B.V.
  • De verkoop gaat voorspoedig, mede omdat er een ruime differentiatie is aan woning typologieën, architectuurstijlen en prijscategorieën. In 2016 is wederom voor 200 kavels in Vroondaal Zuid ontwikkelvelden (grond) uitgegeven aan verschillende ontwikkelaars, waaronder ook het project aan de Boomaweg dat wordt gerealiseerd met kleinschalig opdrachtgeverschap. De eerste bewoners namen afgelopen zomer hun intrek in de woningen. Ook de vraag naar ruime kavels voor individueel opdrachtgeverschap in Vroondaal Noord I, neemt toe. Conform planning zijn in 2016 hier ook 10 kavels afgezet.
  • Voor het Landschapspark Madestein (het deel van het recreatiegebied dat ligt tussen Vroondaal Noord en Zuid) is in 2016 het schetsontwerp uitgewerkt naar een definitief ontwerp; de upgrading van het park start in 2017. De GEM heeft daarvoor de opdrachtgeversrol. In de loop van 2016 is de participatiemaatschappij opgeheven, het aandeel in de CV is door de gemeente overgenomen. De governancestructuur is aangepast per 8 juni 2016, daarmee is de Raad van Commissarissen ontbonden en een actief aandeelhouderschap geborgd., mede door het instellen van een stuurgroep. Dit is in lijn met het gemeentelijk Beleidskader Verbonden Partijen.
  • Het exploitatieplan Vroondaal behoort bij het bestemmingsplan Vroondaal. Het exploitatieplan is het wettelijk kader voor kostenverdeling voor investeringen t.b.v. openbaar nu met zelfrealisatoren binnen het gebied van het exploitatieplangebied. In juli 2016 is de 1e herziening van het exploitatieplan vastgesteld. De verplichte jaarlijkse herziening van het exploitatieplan Vroondaal is in het derde kwartaal van 2016 behandeld in de gemeenteraad.
  • De eerste herziening bestemmingsplan Madestein-Vroondaal betrof een aanpassing voor het verleggen van een hoofdgasleiding en een optimalisatie van het kruispunt Madesteinweg / Madepolderweg. In december 2016 heeft de Raad ermee ingestemd. Het nog op te stellen projectdocument voor de uitvoering van de aanpassing van de Madesteinweg / Madepolderweg wordt in het eerste halfjaar van 2017 aangeboden aan het College.

[1] Voor Rotterdamsebaan worden de stoplichten als volgt gedefinieerd. Groen: verloopt naar wens, beheersing door maatregelen mogelijk / Oranje: enkele risico’s, effect beheersingsmaatregelen nog onzeker/ Rood: risico’s doen zich voor, geen beheersmaatregelen mogelijk.
[2] Het infrastructuurproject Rotterdamsebaan rapporteert het risicoprofiel gebaseerd op financiële haalbaarheid: > 60% = Laag, tussen 60% en 50% = Gemiddeld en < 50% = Hoog.
[3] De grondexploitatie voor Vroondaal wordt elk voorjaar vastgesteld door de Raad van Commissarissen voor Vroondaal. Financiële gegevens betreffen daarom de stand van de grondexploitatie 1-1-2016.