Financiering

De Nederlandse economie groeide in 2016 met 2,1 procent (2015: 2,0 procent) door onder andere groei van de binnenlandse bestedingen. De wereldeconomie groeide met 3,1 procent en die van de eurozone met 1,6 procent. De inflatie in Nederland bleef laag met 0,1 procent (eurozone 0,2 procent).

Macro-economische cijfers Nederland 2016 en 2015

* gegevens o.b.v. CPB kerngegevenstabel december 2015

Renteontwikkelingen geldmarkt (leningen met een looptijd korter dan of gelijk aan één jaar)
Om de economie in de eurozone te ondersteunen en daarmee de inflatie op te drijven, heeft de Europese Centrale Bank (ECB) de officiële rentetarieven al diverse keren verlaagd. De laatste keer was in maart 2016. Het depositotarief (het tarief waartegen banken korte tijd geld kunnen stallen bij de ECB) ligt sindsdien op -0,4 procent. De driemaands euriborrente stond eind december 2016 op een historisch laag niveau van -0,3 procent. De kans dat de ECB de rente verder verlaagt acht de markt klein. Voor 2017 wordt een gelijkblijvende korte rente verwacht.

Renteontwikkelingen kapitaalmarkt (leningen met een looptijd langer dan één jaar)
De kapitaalmarktrente daalde in 2016 tot het laagste niveau ooit. In 2016 betaalde de Nederlandse overheid voor een obligatie met een looptijd van tien jaar nog geen 0,3%, eind juli 2016 zelfs circa 0%. De verkiezing van Trump tot president van de Verenigde Staten, in november 2016, heeft een drukkend effect op de lange rente. De markt denkt dat de door Trump aangekondigde investeringen in infrastructuur en belastingverlagingen leiden tot een sterkere groei, een hogere inflatie en een oplopend begrotingstekort, met als gevolg een stijging van de Amerikaanse lange rente. Deze rentestijging in de VS duwt wereldwijd de lange rentes omhoog. Om de lange rente in de eurozone toch laag te houden besloot de ECB begin december 2016 het opkoopprogramma te verlengen van maart 2017 naar december 2017. Als gevolg van deze verlenging zal de neerwaartse druk op de lange rente geleidelijk afnemen. Op 31 december 2016 was de lange rente 0,3%. De markt verwacht voor 2017 een beperkte rentestijging.

Interne financiering
Den Haag heeft de financiering centraal geregeld. Voor de gemeentelijke activa wordt bij het verstrekken van leningen gebruik gemaakt van het omslagstelsel. Dit houdt in dat over alle investeringen een gemiddelde rente wordt gerekend, de zogeheten omslagrente. Voor 2016 was de interne rekenrente (omslagrente) vastgesteld op 4 procent en is circa € 60 mln. aan interne rente verantwoord. De gemiddelde betaalde rente over 2016 over het geleend geld (exclusief het doorgeleende geld) is 2,42 procent. Door de sterk gedaalde rente in de afgelopen jaren en een andere wijze van berekening ( voorgeschreven door commissie BBV) is de omslagrente voor 2017 vastgesteld op 2 procent. De verlaging van de omslagrente is verwerkt in de programmabegroting 2017.

Bespaarde rente
De gemeente bespaart rente door reserves en voorzieningen in te zetten als financieringsmiddel, in plaats van geld te lenen bij banken. De bespaarde rente in 2016 komt uit op € 14,0 mln. Conform de bestaande afspraken is de bespaarde rente toegevoegd aan de voorziening negatieve plannen
(€ 8,2 mln.), de dekking van de apparaatskosten (€ 3,5 mln.) en het budgettaire kader (€ 2,3 mln.). In de programmarekening valt er geen bespaarde rente vrij.