4. Rentepositie
4a Rentetypische afloop (renteherzieningsdata) van financieringen en beleggingen
Gedurende de looptijd van de langlopende leningen en beleggingen ligt het rentepercentage vast. De gemeente kan in de toekomst niet geconfronteerd worden met onverwachte rentestijgingen of rentedalingen bij deze leningen.
4b Derivaten
Uit de lange termijn financieringsplanning blijkt dat de gemeente in 2031 een verwacht financieringsbehoefte heeft van minimaal € 150 mln. Vanuit de verwachte renteontwikkeling in 2011 heeft de gemeente daarom in 2011 bij de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) twee derivaten afgesloten met een gezamenlijke nominale waarde van € 150 mln. en een vaste rente van 3,2% voor de financiering tussen 2031 en 2061.Om hiermee in te voorzien. De twee afgesloten derivaten hebben een bijstortverplichting. Bij faillissement van één van de partijen (gemeente of BNG) valt de bijstortverplichting tussentijds vrij, zodat de andere partij de derivaten zonder verlies kan afwikkelen. Maandelijks wordt het verschil tussen de actuele marktwaarde van de derivatencontracten (dat is de waarde op enig moment en fluctueert met de rentestand) en de contractuele waarde als tijdelijke waarborgsom op een aparte bankrekening gestort. De hoogte van de waarborgsom is afhankelijk van de hoogte van de lange rente aan het eind van iedere maand. Per 31 december 2016 heeft de gemeente een waarborgsom aan de BNG overgemaakt van € 58,5 mln. Dit bedrag is eind januari 2017 weer terugontvangen. In geval van verkoop of ineffectiviteit van de derivaten leidt dit bedrag tot een exploitatieresultaat. Over het gestorte bedrag ontvangt de gemeente de 1-maands euriborrente van de BNG. Vanaf april 2015 is de 1-maands euriborrente negatief waardoor de gemeente rente moet betalen over het gestorte bedrag.
In 2016 heeft de lange rente een dalende en een stijgende beweging laten zien. Eind augustus 2016 stond de lange rente op een historisch laag niveau, waardoor de gestorte waarborgsom het hoogste punt sinds het afsluiten van de derivaten bereikte van € 89,1 mln. In het laatste kwartaal van 2016 begon de lange rente weer te stijgen.
Effectiviteit derivaten
Een derivaat is effectief als de verwachte benodigde aanvullende financiering hoger is dan de nominale waarde van het afgesloten derivaat. De verwachte financieringsbehoefte tussen 2031 en 2061 is hoger dan de nominale waarde van het afgesloten derivaat. Dat betekent dat de bestaande derivaten effectief zijn.